Loş bir Latin kafesi. Kara sineğin biri boşalmış kola bardağının içinde aheste geziniyor. Sıcaktan ara sıra sandalyelerin bambuları çıtırdıyor. Yüksek tavanda geniş kanatlı bir pervane hafiften yalpalayarak dönüyor, dönüyor… Sanki her dönüşte biraz daha yalpalıyor.

Duvara gömülü raflarda tenekeden kahve kavanozları, yaprakları sararmış kitaplar, sırları dökülmüş aynalar ve pastoral kapaklı dikiş kutuları dizili. Sarılı kızıllı ışık değnekleri, üzerine düştükleri bu alelade nesnelere efsunlu bir hava katıyor.

Hoparlörlerden yükselen tiz trompet sesi kafenin tam ortasına uzanıp geri çekiliyor. Vakit geceyarısına; yani barda tek başına oturan uzun saçlı adamın doğum gününün sonuna yaklaşıyor.

Soğumuş kahvesinden ufak bir yudum alıyor adam. Yüzü, boynu, kolları ter içinde; hareket ettikçe parlıyor. Hayatında ilk kez toprağında kahve yetişen bir ülkede kahve içiyor. Belki de bunun için doğum gününde kendini burada bulmuş olabileceğini düşünüyor.

İlk kahveyi kaç yaşında içmişti? Dört? Beş? Sütlü kahveydi, ondan emin… Süt kaynayan alüminyum tencerelerinden mutfaklarına mide bulandırıcı bir huzur yayılırdı. Biraz o huzuru içine çekmek için, daha çok da büyüklere özendiği ama tek başına kahve çok acı geldiği için katlanırdı mide bulantısına. Sonraki yıllarda da huzurun kokusunu aldığında ya da bir şeye çok özendiği zamanlarda midesi bulanmaya devam etti.

Toz kahve mutfaklarındaki seramik döşeli tezgahın üstündeki rafta, beyaz melamin kapaklı turuncu bir kutuda bulunurdu. Gövdelerinde isimleri yazan şeker ve çay kutularının ortasında. Baharatlıktan büyük, salça kavanozundan küçük kutulardı bunlar. O zamanlar okuma yazmayı bilmezdi ama kahveyi ilk harfinin makas gibi yukarı aşağı açılmış kollarından tanırdı. Seyrek açıldığından kahve kutusunun kapağı diğerlerinden daha sıkıydı. Açabilmek için güç kullanmak gerekirdi. Hırslanıp fazla yüklendiğinde ise kapak elinde kalıverir, kahve etrafa saçılırdı.

Değerli şeylere ulaşmanın zor olması gerektiğine inandırıldığından kahvenin midye gibi sımsıkı bir kabuğun ardına gizlenmesine şaşırmazdı. Evire çevire, sabırla kapağı yerinden oynatır, kurulama bezi ile sıkıp döndürür, sonunda şapka gibi çıkararak içindeki kahverengi madene ulaşırdı. İşte o zaman masallardan bildiği; baharat, ipek kumaş, fil dişi, rengarenk kuşlar, güzel esir kızlar ve türlü tuhaf, değerli şeyin bağırış çağırış satıldığı uzak limanların o esrarengiz kokusu sihir gibi yüzüne çarpardı.

Belki de o yüzden şu an burada, daracık sokaklarından esrarengiz kokular yükselen uzak bir liman kentinin, iyi kahve dışında hiç bir şey vaad etmeyen ıssız bir dükkanında olduğunu düşünüyor şimdi de.

Kahve süte öyle kolay teslim olmazdı. Kaşığın ucunda dibe batırıldıktan hemen sonra küçük kahverengi bir adacık gibi gerisingeri yüzeye çıkar, hem de bunu mucizevi biçimde ıslanmadan yapabilirdi. Sütün rengini kırmaya yeterdi ilk dalış. Sonra kahve topağı çay kaşığının yarattığı girdaba kapılır, pervane gibi yalpalayarak dönmeye başlardı. Her turda biraz eksilirdi ama direnirdi de; öyle kolay pes etmezdi.

Onun direncini kırabilmek için büyükler gibi güçlü ve kararlı olmak lazımdı. Karanlık ve çekici bir yanı vardı kahvenin. O yüzden yok edilmesi, daha doğrusu süt gibi temiz ve faydalı bir hakimiyetin içine yedirilmesi gerekirdi. Çay kaşığıyla kahveyi bardağın kenarına bastıra bastıra eritmeye çalışırdı. Dakikalarca uğraşırdı bunun için. Ama ne kadar bastırırsa bastırsın pütür pütür tanecikler yine sütün üstünde gezinir, içerken dilinin ucuna gelirdi. Hatta boğazına yapışır, öksürmesine yol açar, ezildiğini ama yenilmediğini yüksek sesle ilan ederdi.

Yıllar içinde kendisinin de epeyce ezildiğini… Yaşamının dönem dönem akışkanlığını yitirip koyu bir telveye dönüştüğünü… Fincanında uzun yollar görünmeye başladığını… Ve son falında yolun ucunda beliren şeklin, şu an merkezinde bulunduğu ülkenin haritasına benzediğini hatırlıyor.

“Belki de herkes kahverengi olduğu için buradayım.” diye geçiriyor içinden. “Süt gibi temiz ve faydalı bir hakimiyetin içinde eriyemediğim için.”

Kahvenin dibindeki pütür pütür tanecikler yapışıyor boğazına. Şükrederek öksürüyor. Aynı anda mutfakta bir gölge beliriyor. Daha önce kahve siparişini getiren kadının abanoz ağacından heykeller kadar güzel olduğunu, o şimdi tezgahın gerisinde süt gibi gülümseyerek saati işaret ederken fark ediyor.

Kadın, ışık değnekli raftan aldığı baharatlıktan büyük, salça kavanozundan küçük, kenarları paslanmış teneke kutunun içine hesap pusulasını koyduktan sonra kapağını sıkıca kapatıp adamın önüne bırakıyor. Kutunun üstündeki harflerden ilkini, makas gibi yukarı aşağı açılmış kollarından tanıyor, adam.

Kutu ile kapağı midye kabuğu gibi sıkı sıkı kenetlenmiş birbirine. Adam dişlerini sıkarak kapağı yerinden oynatmaya çalışıyor. Sonunda çocukluğunda öğrendiği teknikle bir o yana, bir bu yana ağır ağır döndürerek, şapka gibi kutunun başından çıkarıyor.

İçindeki kağıdın üzerinde kocaman ’40’ yazıyor. Hiç düşünmeden cüzdanındaki bütün parayı ve kartları, cebindeki anahtarları ve pasaportunu teneke kutuya koyup kırk yılın hesabını bir kalemde kapatıyor adam. Kapağını iyice sıktığı kutuyu kadına doğru itiyor.

Kadın süt tenceresi kadar geniş ve huzurlu gülümsüyor bu kez. Adamın midesi bulanmaya başlıyor. Tepesindeki pervane yalpalayarak dönüyor. Uzun süredir sesi çıkmayan trompet tam ortalarında patlıyor. Kadın ritme kapılıp hafif öne doğru eğiliyor. Bin bir türlü tuhaf, değerli nesnenin bağırış çağırış satıldığı uzak limanların o esrarengiz kokusu kadının göğüslerinin arasından sihir gibi yükselerek adamı esir pazarına düşürüyor.

Adam kendinden tamamen vaz geçmek, beyaz tenini kadının pürüzsüz kahverengisinde kaybetmek için karşı konulmaz bir istek duyuyor. Yan masadaki bambu sandalyelerin biri sıcaktan çıtırdıyor. Kadın kapağını açmadan teneke kutuyu ışıklı rafa, yaprakları sararmış kitabın yanına bırakıyor.

Önce rafın ışıklarını, sonra kafenin lambalarını birer birer söndürüyor. Bir maytap yakıyor. Tezgahın gerisinden çıkarak, yıldızlarını döke döke, adamın yanına geliyor. Şimdi trompet, zafer borusu gibi ötmeye başlıyor. Görünmez bir çay kaşığı kahverengi ile beyazı sıkı sıkı birbirine bastırıyor. Ne topak, ne girdap, ne pütür ne de tanecik… Beyaz güverteli turuncu melamin gemi usulca limandan açılıyor. Sütlü kahve renkli okyanusun diğer ucundaki esrarengiz limanlara doğru yola çıkıyor.

Adam artık neden yeniden başlamak için iyi kahve dışında hiç bir şey vaad etmeyen bu ıssız dükkanı seçmiş olduğunu biliyor. Tam tepelerinde geniş kanatlı bir pervane, yorgun ama inatçı bir martı gibi hafiften yalpalayarak dönüyor, dönüyor…

Numan Ağa’nın kahvehanesinde alelade bir akşamüstü yaşanıyordu. Gedikpaşa Hamamı’ndan pelte gibi çıkmış bir grup kunduracı peykelere uzanmış huzur içinde kahvelerini höpürdetiyor, beyaz sakalları tütünden yer yer sararmış bir ihtiyar kapı ağzında çubuğunu tüttürüyor, uzun boyunlu bir yiğit gözlerini yummuş yanık sesiyle Erzurumlu Emrah’tan bir semai okuyordu.

“Gönül gurbet ele çıkma

Ya gelinir ya gelinmez

Her dilbere meyil verme

Ya sevilir ya sevilmez”

Akşam güneşinin altın rengine boyadığı camın kenarında boylu boslu, yağız bir delikanlı, dudaklarını belli belirsiz kımıldatarak semaiye eşlik ederken; bir yandan da kahve ocağında taze fokurdattığı suya sabunlu fırçasını batırarak, hamamda yanakları gül lokumu gibi yumuşayıp pembeleşmiş müşterisini tıraş etmeye hazırlanıyordu.

Beyazıt Kulesi’nde atılan topun gür sesi bir anda kahvehanedeki huzurlu havayı teyakkuza dönüştürdü. Top atışı devam ederken berber delikanlı fırçasını tahta sapına kadar kaynar suya batırarak parmaklarıyla ucundaki sabunu sıyırdı.

“Top üç kere patladı. Yangın Süleymaniye’de, Bahattin.”

Pes ses, ocağın arkasında bardakları kurulayan Numan Ağa’ya aitti. Delikanlı parmak uçlarındaki köpüğü uçkurundan sarkan beze silerken başını ölçülü bir hareketle sallayarak babalığını tasdik etti. Çocuk yaşta anasını babasını kaybettikten sonra ona hem babalık, hem de ustalık yapmış Numan Ağa’ya karşı beslediği minnet ve saygının tarifi yoktu.

Reis canhıraş kahvehanenin kapısından girdiğinde Bahattin ocağın arkasında, dizlik adı verilen paça kısmı diz kapağı altından sıkma iç donunu ve yalnızca Gedikpaşa tulumbacılarının taşıdığı renkte fanilasını giyinmiş, başına serpuşunu takıyordu. Reis, pazuları şişkin, gövdesi yay gibi gergin civanın eli çabukluğundan hoşnut:

“Hazır mısın Mahzun?” diye sordu.

Devrin bütün ayak takımı gençleri gibi tulumbacılığa heves edip babalığının izni ile Gedikpaşa Sandığı’na uşak olarak yazıldıktan sonra koşarlı ayakları ve gözü pekliği ile kısa sürede parlayıp, sandık arkadaşları tarafından “Mahzun” lakabına layık görülen delikanlı:

“Hazırım, Reis” dedi. “Oğlumuz olmuş?”

Tulumbacılara has özel bir lisan vardı. Yangın Beyoğlu’nda çıktıysa “kız”, sur içinde ise “oğlan oldu” denirdi.

Reis: “Öyle.” diye tasdik etti. “Süleymaniye’de… Elimizi çabuk tutmazsak Edirnekapılılar bizden önce varır.”

Reis sözünü bitirirken Gedikpaşa Hamamı’ndan yola çıkan sandık, kahvehanenin kapısına yanaştı. Sandığın dört kolu; iki külhanbeyi, iki kayıkçı tarafından taşınıyordu. Kafesçi Ahmed, Benli Haçik ve Deligavur Angilidis ise onlar yorulduğunda sandığı omuzlayacak ikinci takım olarak hazır kıtaydı. Hepsi de güçlü kuvvetli, gözü kara adamlardı.

Reis “Fatiha” diye bağırınca tulumbacılar avuçlarını göğe açıp dualarını ettiler. Mahzun Bahattin, Numan Ağa’nın elini öperek helalliğini aldı. Ve sandığın ön kolunu, kayıkçıdan devralarak omuzladı.

Reis’in narası daracık Gedikpaşa yokuşunun iki yakasına dizilmiş ahşap evlerin duvarlarında yankılanarak, kumru ve güvercinlerle beraber göğe yükseldi.

“Heeeeeyyyyt… Yaman Geliriz… Yaman Gideriz…”

Mahzun Bahattin fenercinin arkasından ok gibi fırladı. Çıplak ayaklarıyla taşın, toprağın üzerinde uçarcasına ilerlemeye başladı. Diğer uşaklar ona ayak uydurabilmek için büyük gayret sarf ediyor, sandık yıldırım hızıyla hedefe doğru ilerliyordu. Reis naralarıyla hem yolun açılmasını sağlıyor, hem de uşakları aşka getiriyordu.

“Heeeeeyyyttt… Gedikpaşa aslanları geliyor… Savulun…. Heeeeeyt!”

Çocuklar kapı eşiklerinde, ihtiyarlar yol kenarında, kadınlar pencereleri örten kafeslerin gerisinde yiğit tulumbacıların geçişini izliyor; sıçrayan bir patlıcan kızartma yağından, mangal kömürü kıvılcımından ya da komşunun dikkatsizliğinden her an kendi hanelerinin de başına gelebilecek, İstanbullu’nun en büyük kabusu yangınlara karşı aslanlar gibi savaşan bu cevval yiğitlere kurtarıcı gözüyle bakıyorlardı.

O gün Gedikpaşa tulumbacıları bir paşa konağının önünden rüzgar gibi geçerken, penceresindeki kafesin gerisinden sokağı seyretmekte olan paşa kızı; sandığın ön kolunu adeta kanadı yapmış, sanki koşarak değil de uçarak felaketzedelerin yardımına süzülen Mahzun Bahattin’i gördü. Ve ilk görüşte gönlünü kaptırdı.

Artık her gece düşlerinde o meçhul tulumbacının erkeksi ve merhametli yüzünü görüyor, onu düşünmeden bir an dahi geçiremiyordu. Bohçacılar vasıtasıyla ismini, mesleğini, nerede yaşadığını öğrendi. Ne var ki, bir paşa kızının ayak takımından bir tulumbacı ile izdivacı söz konusu bile edilemezdi. Aşk acısı paşa kızını sararttı, soldurdu. Yataklara düşürdü.

Konağa hekimlerin biri giriyor, biri çıkıyor, hiç biri derdine derman olamıyordu. Derken bir gün kızcağız ateşler içinde sayıklarken sevdiğinin adı ağzından çıkıverdi. Gündüz vaktiydi ve başucunda hasta ziyaretine gelmiş konu komşu vardı. Böylece talihsiz kızı yataklara düşüren esrarengiz sebep duyulmuş oldu.

Haberin mahallede hızla yayılması ve dedikoduların gerek kızın gerekse paşa babasının namusuna leke sürecek meyilde seyretmesi, ev ahalisinin telaşa kapılmasına neden oldu. Kızın büyük teyzesi, olay başkaları tarafından paşaya duyurulmadan, kendilerinin münasip bir dille durumu izah etmelerinin daha isabetli olacağına kanaat getirdi. Ancak paşanın gazabına uğramamak için, mevzu aksettirilirken biraz değiştirilecekti.

Güya baldırı çıplak tulumbacının biri kızcağıza musallat olmuştu. Sürekli penceresinin altında volta atıyor, dışarı çıktığında peşine takılıyor, bohçacılarla şiirler, ufak tefek hediyeler gönderiyordu. İşte kızın hastalığının nedeni bu tacizlerden ötürü ziyadesiyle tedirgin olması ve mahcubiyetinden paşa babasına tek kelime söyleyememesiydi.

Paşa bunları işitince küplere bindi. Derhal üç tane dev cüsseli, eşkıya kılıklı hamal buldurdu. Adamlara Mahzun Bahattin’i ölümle tehdit ederek İstanbul dışında yaşamaya mecbur etmeleri karşılığında yüklüce bir ikramiye vaat etti.

Süleymaniye’de alevlerin üstüne şahin gibi atılıp tulumbacı arkadaşları ile yangını yiğitçe söndürdükten sonra ev sahiplerinin kestiği kurbandan payına düşen et ile kahvehaneye dönen ve kendi halinde hayatına kaldığı yerden devam eden Mahzun Bahattin’in; ne paşanın kızı ne de hakkında konuşulanlar hususunda en ufak bir malumatı yoktu.

Bir gece kötü bir düş gördü. İçindeki sıkıntı bir türlü geçmeyince ertesi gün davetli bulunduğu Hançerli Bostan’daki düğüne gitmemeye karar verdi. İkindi vakti Numan Ağa’yı düğüne yolcu etti. Bir yiğidin ağzından Üsküdarlı Vasıf Hoca’nın destanını dinledi. Kahvehanenin son müşterisi Balıkçı Hüsam da topallayarak evinin yolunu tutunca kepenkleri kapattı. Abdest alıp akşam namazını kıldı. İki peykeyi birleştirdi. İdare kandilinin titrek alevi eşliğinde erkenden uykuya daldı.

Kim bilir ne kadar zaman geçtikten sonra kahvehanenin kapısı yumruklanmaya başlandı. Bahattin uyku sersemi doğrulup sokaktan gelen erkek sesine kulak verdi. “Çabuk aç kapıyı Mahzun” diyordu. “Baban öldü, naaşını getirdik.”

Mahzun Bahattin bu sözleri duyar duymaz kendini kaybetti. Keder ve telaş içinde derhal kapıya koştu. Kilidi açmasıyla üç hamal kanlı gözleri, vahşi hayvan pençelerini aratmayacak iri ve biçimsiz elleri ile delikanlının üzerine çullandılar.

Seher vakti kahvehanesine dönen Numan Ağa, Bahattin’ini on beş yerinden bıçaklanmış, kanlar içinde yerde yatarken buldu. Yaşlı adam hayatında ilk kez o gece göz yaşı döktü. Fayda etmeyeceğini bile bile sabaha kadar evlatlığının yaralarını temizledi, sardı, okudu, üfledi. Mahzun Bahattin acıdan ve dermansızlıktan sık sık şuurunu yitiriyor, kendine geldiği zamanlarda inleyerek başına gelen felaketi anlatıyordu. Bir ara hamalların eşgalini tarif etti. Sonra, üç adamın konuşmalarından iftiraya uğradığı sonucunu çıkardığını söyledi. Hayatı boyunca babalığının şerefine en ufak gölge düşürecek bir yanlışta bulunmadığı gibi bu vakada da tamamen günahsız olduğunu fısıldadı. Namusu üzerine yemin etti. Helallik istedi. Ve son nefesini verdi.

Ertesi gün Mahzun Bahattin’in cenazesi münasebetiyle üç yüz tulumbacı neferi, bir o kadar kahveci ve berber, söndürdüğü yangın evlerinin sakinleri, onların komşuları ve bütün Gedikpaşa ahalisi yolları, yokuşları doldurdu. Gedikpaşa’daki kahvehanenin önünden başlayan insan seli Yedikule sur dışındaki mezarlığa kadar uzandı. Çocuklar kapı eşiklerinde, ihtiyarlar yol kenarında, kadınlar pencereleri örten kafeslerin gerisinde tabutun geçişini gözyaşları eşliğinde izledi. Cemaat sur içini gök gürültüsü gibi inleterek, hep bir ağızdan hakkını helal etti.

Cenaze, paşanın konağının önünden geçerken halk öfkesini dizginleyemedi. Konak taşlandı. Bütün camları kırıldı. Paşa o günden sonra, o konakta yaşamaya devam edemedi. Başka bir semte taşındı. Gedikpaşalılar cinayetten birkaç gün sonra ikramiyelerini tahsil etmek üzere Paşa’nın konağına gelen hamalları kıskıvrak yakaladılar. Adamlar linç edilmek üzereyken son anda zabıta tarafından Mahzun Bahattin’in omuzdaşı tulumbacıların elinden alındı. Sinop Zindanı’nda yirmi beşer yıl pranga mahkumiyeti cezasına çarptırıldılar.

Paşanın kızı, Mahzun Bahattin’in başına gelenleri duyduktan sonra aklını yitirmiş vaziyette konaktan kaçtı. Bir akraba evine sığındı. Onca acıya ne zayıf bedeni, ne de hassas ruhu dayanabildi. Birkaç ay sonra veremden öldü. Vasiyeti gereği, Tulumbacı Mahzun Bahattin’in Yedikule dışındaki kabrinin yanı başına defnedildi.

“Şu bankayı soyalım hadi, Jim!”

“Beni karıştırma, Paul! Kaç kere söyledim, patates bile soyamam ben.”

“Gördün bankanın kapısındaki protestoları. O sahtekarlar Orta Doğu’daki savaşı finanse ediyor.”

“Hadi ordan, Paul! Şimdi de dünya barış elçisi mi kesildin? Striptizci kızı ayartmak için istiyorsun o parayı.”

“Sharon gibi bir vücudun olsa banka yerine seni soyardım, Jim.”

“Bence sen Sharon’la soymalısın bankayı. Hem silaha da gerek yok! O bankonun üstünde yılan gibi iki figür yapıp memurun kucağına oturduğu an, kasa kendiliğinden boşalmaya başlar.”

“Bir daha Sharon hakkında böyle laflar edersen, seni memurla birlikte o kasaya kilitlerim!”

“Cehenneme kadar yolun var, Paul. Beni rahat bırak artık; biraz müzik dinlemek istiyorum.”

“Jim, çıldırtma beni. Ben burda hayati konulardan bahsediyorum seninse aklın fikrin kulak deliklerine bir şeyler sokmakta…”

“Hey! Yavaş ol sersem, kulaklığın kablosunu kopartacaksın. Şunu kalın kafana sok artık, Paul. Benim hayati konum da müzik.”

“Ah evet, metro geçitlerinde kafa ütüleyenler orkestrasına bir kişinin daha katılması Londralılar için hayati bir konu gerçekten!

“Bir şeyler üreten insanları aşağılamana katlanamıyorum, Paul. Gözüme hepten kan emici bir asalak gibi görünüyorsun.”

“Sen de benim gözüme giderek saftirik bir hobit gibi görünüyorsun ahbap. Hayallerin bile öyle prematüre ki, her geçen gün gerçek bir kaybeden olma yolunda emin adımlarla ilerliyorsun.”

“Haklı olabilirsin, Paul. Hırsız bir vizyoner olmaktansa, saf bir kaybeden olmayı tercih ederim.”

“…”

“…”

“…”

“Ya Sharon? Sence o memnun mu yaptığı işten?”

“Hayır. Nick’in emanetini North Ealing’e teslim ettiğim gece, kulağıma kulüpte çalışmaktan nefret ettiğini fısıldadı.”

“Peki diyelim ki soygun işini becerdin… Aynı gün Sharon o mafya bozuntusu kulüp sahibine tazminatını ödemeden ortadan kaybolunca polis peşinize düşmez mi sanıyorsun?”

“Çok soygun filmi seyrettim, Jim. Bu işi delil bırakmadan halletmenin yollarını en ince ayrıntısına kadar biliyorum.”

“Sence polisler seyretmemiş midir o filmleri?”

“Ne saçmalıyorsun sen dostum? Kaleciler de yıllarca Eric Cantona’nın videolarını seyrettiler ama kamyon dolusu gol yemeye devam ettiler.”

“Evet ama Cantona her maçta attığından fazlasını da kaçırıyordu. Sense çaylak bir soyguncu adayısın; ilk hatanda hapsi boylarsın.”

“Ohh Jim, kızıl popoların hepsi senin gibi karamsarlık mı saçıyor?”

“Sanmam. Mesela Prens Harry’ninki umut saçıyor olmalı ki şu an bütün gezegen, Windsor’daki kraliyet düğününü dört gözle bekliyor.”

“Ah evet, Jim. Bu harika örnek her şeyi açıklıyor gerçekten. Benim de o kadar param… Ve öyle bir babam olsa… Her neyse… Allah’ın cezası kulaklığını bir tarafına sok ve bir daha da tek kelime etme, tamam mı?

“…”

“…”

“…”

“…”

“Sen… Babanı mı özledin, Paul?”

“Sana kapa çeneni dedim.”

“Hadi ama, Paul…”

“Kes sesini, Jim.”

“En son ne zaman ziyaretine gittin?”

“Altı ay oldu herhalde.”

“Onu tekrar görebilmek için senin de hapse girmen gerekmiyor, Paul.”

“…”

“Hadi dostum… Bak bu sefer ben de eşlik edeceğim sana.”

“Hapishaneye iki kişilik tren bileti için kaç para lazım, biliyor musun sen?”

“Bilmiyorum ama parayı bulurum.”

“Dün gece Sharon’ın şovuna gidelim dediğimde meteliğe kurşun atıyordun ama…”

“Doğru.”

“Ya şimdi?”

“Sokak çalgıcısı arkadaşlarımdan borç alacağım.”

“Sen… İyilik yumurtlayan bir kızıl poposun, Jim.”

“Farkında mısın bana ilk kez iyi bir şey söylemeye çalıştın.”

“Devamını getirebileceğimi sanmıyorum.”

“Boş ver zaten hiç ağzına yakışmıyor. Hadi kalk, Julian’ın Pub’ına gidip düzgün bir yer kapalım. Kraliyet düğünü başlamak üzere…”

“Sana bir şey söyleyeyim mi? On kilo versen arkadan Prens Harry’e bayağı benzeyeceksin Jim.”

“Ah teşekkürler, Paul. Sen de Eric Cantona gibi gözlerini kısmayı kesersen, belki bu defa babandan yumruk yemeden ziyaret saatini tamamlayabilirsin.”

Aslında Monica süpermarketin en deneyimli ve becerikli elemanlarından biriydi. Ama o sabah üst üste iki kez uyarı almıştı. İlkinde suç üstü yakalanmıştı: Şef Mario aniden koridorun başında belirip, onu yumuşatıcıların kapaklarını birer birer açıp koklarken gördüğü zaman. İkinci kontrolünde ise yarısı hala kolilerde duran ürünleri fark edince, Mario iri Latin gözlerini ardına kadar açmış, marketin açılış saatine kadar -yani on beş dakika içinde- tüm ürünleri rafa dizilmiş bulmazsa, gerekli işlemleri yapacağını söyleyip topuklarını sertçe zemine vura vura uzaklaşmıştı.

Angela, Mario’nun sözlerini işittiğinde, yan taraftaki çikolata reyonunda kendi işini bitirmek üzereydi. Hızlıca son bitter tablet çikolataları yerleştirip Monica’nın yanına vardığında, arkadaşını panik halinde buldu. Monica’nın on üç dakikada o kadar ürünü tek başına rafa dizebilmesi olanaksızdı. Yine de kanlanmış gözlerini Angela’dan kaçırarak, telaştan titreyen elleriyle iş görmeye çalışıyordu. Angela tek kelime etmeden dolu kolilerden birini önüne çekti. Seri hareketlerle yardıma başladı.

Market açılış anonsu yapılırken ellerindeki son deterjanları yerlerine koydular. Aynı anda Mario reyonun girişinde belirdi. Önce başını rafa yanaştırıp ürünlerin aynı hizada olup olmadığını kontrol etti. Sonra yerdeki kolilerin üzerine basarak tamamının boşalmış olduğundan emin oldu. Dudaklarını büzerek hayretini ifade eden bir jest yaptı. Arkasını dönerken Angela’ya kaçamak bir bakış atıp, çapkınca gülümsedi.

Bu flörtöz hareket Monica’nın gözünden kaçmadı. Omuz silkerek, Angela’ya teşekkür bile etmeden marketin arka kapısına doğru yürüdü. Forkliftlerle ürün taşımak için kullanılan ahşap paletler, her zamanki gibi dış duvarın dibine bloklar halinde dizilmişti. Aralarının iyi olduğu zamanlarda Angela paletlerin bu sıralı halini trene benzetirdi.

Monica, en öndeki paletin kıyısına oturdu. Yeleğinin cebinden sigara paketini çıkardı. İçinden bir tane çekip dudaklarının arasına sıkıştırdı. Pantolon ceplerini yokladı. Ayağa kalkıp iyice arandı. Çakmağını evde unutmuştu! Hayatındaki her şey ters gitmek zorunda mıydı? Öfkeden tepinmeye hazırlanırken Angela’nın sesini işitti:

“Ateşimi paylaşırsam, lokomotife oturmama izin verir misin?”

Monica omuz silkip karşıya bakmaya devam etti.

Angela, yaklaşıp Monica’nın sigarasını yaktı.

“Hem dumansız lokomotif olmaz değil mi?”

Monica birden molalarda iki neşeli kız çocuğu gibi trencilik oynayıp hayaller kurdukları günleri özledi. Annesinin hafızasının büsbütün kaybolmadığı, Angela’nın dostluğundan şüphe duymadığı günleri… Sanki aradan günler değil, yıllar geçmişti.

Lokomotife yan yana oturdular. Aynı anda sigaralarından dolu birer nefes çekip yukarı doğru üflediler. Angela dudaklarını büzüp tren gibi öttü. Monica ilk kez gülümsedi. Bu yarı kaçık kıza duyduğu sevginin yavaş yavaş öfkesini ele geçirdiğini hissediyordu. Yine de hızla toparlanıp, tekrar ciddileşti.

“Bana kızgın olduğunu biliyorum’ dedi, Angela. ‘Ama inan ki pos bıyıklı, babacan bir makinist kadar suçsuzum.”

“Hıh…’ diye omuz silkti Monica. ‘Haklısın bütün suç benim. Molalarda senin tren fantazilerine kapılıp, kalbimden geçenleri safça paylaştığım ve iştahının kabarmasına yol açtığım için.”

“Lütfen böyle konuşma, Monica’ diye karşılık verdi Angela. ‘Ben de aynısını, hatta daha fazlasını yaptım. Hiç kimseye söylemediğim sırlarımı, en derin duygularımı sana açtım. Hayatımın en keyifli yolculuklarını seninle yaptım.”

“Yaa… Ve sonra trenden indiğim ilk durakta sevdiğim adamı ayartıp yemekli vagona geçtin.”

Angela derin bir iç çekti.

“Bak sevgili Monica. Haklısın, belki o yemeğe hiç gitmemeliydim. Ama olayların nasıl geliştiğini sana defalarca anlatmaya çalıştım. Lütfen bir kez olsun sözümü tamamlamama izin ver.”

Monica sigara dumanını ağzından burnundan saldı. Sisler içinde uzaklara bakmaya devam etti.

“O gün öğleden sonra terfi ettiği açıklanınca Mario sevinçten deliye döndü. Yalnızca beni değil eski mesai arkadaşlarının hepsini; yani Helmut, Helen, Christopher ve Sophie’yi de kutlamaya davet etti.”

“Tesadüf bu ya, Helmut ve Helen çıkıyor. Christopher ile Sophie eski sevgililer. Ve ben de o gün izinliyim…”

“İnan ki programı duyar duymaz, Mario’ya bu kutlamayı senin de olduğun bir gün yapmayı teklif ettim. Helen ve Sophie de yanımızdaydı hatta. Bana inanmıyorsan onlara sorabilirsin.”

“Hayır. Onlara böyle bir şey sormakla anons mikrofonunu ele geçirip Mario’dan hoşlanan bir umutsuz vaka olduğumu marketteki herkese duyurmak aynı şey!”

“Hmm… Evet aslında haklı olabilirsin. Sonuç olarak Monica… Mario sevinçten deliye dönmüştü. Ve kutlamayı terfiyi aldığı akşam yapmakta ısrar etti. Sen olsan aynısını yapmaz mıydın?”

“Belki. Ama o gece Mario’nun en yakın arkadaşına asılmak aklımın ucundan geçmezdi.”

“Yemin ederim benim de geçmedi Monica. Mario’nun biraz alkol alınca flörtöz davranmaya başlaması benim suçum değildi ki.”

“Maalesef ikna olamıyorum, Angela. Sonuçta sen de alkol alıyordun. Ve kadın umut vermezse…”

“Oh lütfen Monica.” İşaret parmağının ucunu gösterdi. ‘Şu kadarcık umut verdiysem, üstümden hızlı tren geçsin!”

Monica yüzünü ekşitip omuz silkerek, başını diğer yöne çevirdi. Angela yerinden kalkıp Monica’nın tam karşısına geçti. Gözlerinin içine bakarak konuşmaya devam etti.

“Lütfen kendini benim yerime koy. Ne yapsaydım? Tokat atıp işten mi ayrılsaydım? Adam benim şefim olmuş. Dansa davet etmiş; kalkmamışım. Elini omzuma atmış; sıyrılıp Helmut’la Christopher’ın arasına kaçmışım. Kulağıma bir şeyler söylemeye bahanesiyle yanağını yanağıma yanaştırmış…”

“Yeter!’ diye bağırdı Monica. “Ön sevişme ayrıntılarınızı dinlemeye niyetim yok!”

Angela eski yerine geçti. Bir süre sesizce oturdular. Tren rötar yapmıştı. Birer sigara daha yaktılar.

“İkimizin de işi bırakma lüksü olmadığını biliyorum.” diye fısıldadı, Monica. “Ama yine de sevdiğim adamın en iyi arkadaşımla oynaşmasını kabullenemiyorum.”

Ondan en iyi arkadaşı olduğunu tekrar işitmek, Angela’nın gözlerinin dolmasına neden oldu.

“Anlıyorum” diyerek önüne baktı, Angela. “Kaç gündür ben de aynı şeyi düşünüyorum.” Ciğerlerini dumanla doldurdu. “Aklıma gelen tek çözüm yolu şu: Eğer sen de kabul edersen, Mario’ya bir akşam iş çıkışı kendisi ile konuşmak istediğimi söyleyeyim. Bayıla bayıla kabul edecektir. Bu görüşmeyi senden habersiz yaptığımın altını çizdikten sonra, senin ondan hoşlandığını sezdiğimi, eğer o da düşünürse harika bir çift olacağınızdan şüphem olmadığını, her ikinizin de eski arkadaşı olarak böyle bir ilişkinin en çok beni mutlu edeceğini söyleyeyim… Böylece hem benimle ilişkisini tamamen kesmiş olurum, hem de seninle…”

“Hayır… Asla!” diye sözünü kesti Monica. “Hala trencilik oynuyor olabiliriz ama böyle ilkokul öğrencileri gibi arkadaşla haber göndererek çıkma teklifleri yapmak için filan epeyce büyüdük sanırım.”

Tren hafif hafif hareket etmeye başlamıştı. Karşıdaki caddenin trafik lambalarına değil de ucu bucağı gözükmeyen bir çam ormanının ağaçlarına bakar gibi, yeşil ışığa dalıp gittiler. Başlarının üstünde dumanlar tütmeye devam ediyordu.

Angela bir kez daha tren gibi öterek sessizliği bozdu.

“Peki bugün neden o kadar ağır davrandın ürünleri dizerken?”

“Yumuşatıcıları kokluyordum.” diye yanıtladı Monica. “Annemin çocukluğumda kullandığı kokuyu bulabilmek için.”

Angela, bakışlarını aşağı indirdi.

“Çok özel değilse…” dedi, onu incitmekten korkarak. “Nedenini öğrenebilir miyim?”

“Yoo hiç özel değil” derken omuzlarını kaldırdı, Monica. “Son muayenesinde doktor: ‘Gençliğinde onun için önem taşıyan şeyleri, özellikle de kokuları anımsatmaya çalışın. Hafızasını geri kazanmasında faydalı olur.’ demişti. Bu sabah temizlik reyonunda görevlendirilince, çocukken çamaşırlarımızın mis gibi çiçek koktuğu aklıma geliverdi.”

“Bulabildin mi peki hangi koku olduğunu?”

“Evet epeyce deneme yanılmanın ardından sonunda bulabildim” derken gülümsedi Monica. “Alp Çiçekleri… Babam hayattayken iyi markalar kullanabiliyorduk. Sonra yıllarca ucuz market ürünleri ile idare ettik. O kokuyu duyunca gözümde mutlu çocukluk günlerim canlanıverdi. Belki annemde de aynı etkiyi…”

Angela: “Düüüüüüt” diye uzun uzun öttü. “Tren o günlere kalkıyor o zaman. Alp Dağlarının çiçekli yamaçlarından geçerek tabi…”

Gözlerini kapadılar.

Monica mis kokulu serin pikesinin altında babasının okuduğu Grimm masallarını dinledi. Yeni yıkanmış Mickey’li pijamalarının içinde uslu uslu uyumaya çalışırken, ertesi sabah Noel Baba’nın getireceği hediyeleri tahmin etmeye çalıştı. Annesinin kucağında çizgi film izlerken onun şeker pembesi yumuşak boğazlı kazağına burnunu gömdü. Okul dönüşü mis gibi temizlik ve kek kokan evlerinin koridorunda odasına doğru koştu. Bahçeye asılı çamaşırlar arasında komşu çocukları ile saklambaç oynadı…

Derken tiz bir düdük sesi duyuldu. Monica önce onu bir trenin çıkardığını sandı. Göz kapaklarını ağır ağır aralayınca karşısında Angela’nın sıcacık gülümseyişini buldu. Başını biraz çevirince oturduğu yerde zıpladı. Angela’nın yanında Mario dikiliyordu! Mario elindeki Alp Çiçekleri kokulu yumuşatıcı şişesini gülümseyerek Monica’ya uzattı.

Monica şişeyi mahcubiyet içinde alıp yanına koydu. Kenara kayarak, lokomotifte Angela ve Mario’ya yer açtı. Angela eski yerine, Mario ortalarına oturdu. Birer sigara yaktılar. Gözlerini kapadılar. Mola bitinceye dek dumanlar arasında hayallere daldılar.

Gün ağarmadan annesinin titreyen elleri tarafından, sarsılarak uyandırılmıştı. Babası yine fenalaşmıştı. Bu kez nefes almakta iyice zorlanıyordu. Gözleri büyümüş, rengi morarmaya başlamıştı.

Üstüne ne bulduysa giydiğini, yüzünü bile yıkamadan dışarı fırladığını, babasının 53 model Chevrolet’sini dört beş denemenin ardından çalıştırabildiğini, motor ısınırken içeri koşup, bir zamanların kapı gibi adamı Aslan Bey’i sırtlayarak arabanın arka koltuğuna taşıdığını silik ve bağlantıları kopuk sahneler halinde, sürekli tekrarlanan bir kabusun imgeleriymiş gibi hatırlıyordu.

Babasının arada boğulmaya yaklaşan sesli soluk alışverişi ile annesinin hıçkırık yüklü duaları eşliğinde, arabayı ağır ağır hareket ettirerek kaldırımdan parke taşlı yola indirmiş, bunu yaparken de tamponu elektrik direğine sürttürmüştü. Dikiz aynasından, babasının o haldeyken bile gözlerini kocaman açtığını görmüştü. Bu ufak kazanın günün devamında başına gelecek felaketlerin habercisi olabileceğini sezmiş, eli ayağı hepten boşalmıştı.

Hava henüz tam olarak aydınlanmamıştı. Sulu kar, sileceklerden daha hızlı hareket ederek camı kaplıyor; içerideki buharla birlikte görüşü güçleştiriyordu.

Ayağı sürekli gaz pedalındaydı. Arka koltukta kocasının boynunu kolonyayla ovalayan annesi, her zamankinin aksine: “Daha hızlı evladım, daha hızlı…” diye adeta yalvarıyordu.

“Aslan Bey dayan n’olursun…” diye mırıldanıyordu arada. “Sık dişini, oğlun yetiştirecek seni.”

***

Takip eden beş, on dakika belleğinde yoktu. Hatırladığı bir sonraki sahnede, mavi Chevrolet virajı alamayıp kaymaya başlıyor, frene bastıkça daha da hızlanıyor, yoldan kaldırıma, oradan da denize doğru yan yan, fren balataları, lastik ve ıslak zeminden çıkan korkunç ses kapışması eşliğinde sürükleniyor ve o eli kolu bağlı, kaçınılmaz sonu saniye saniye beklerken aracın tekerlekleri önce kaldırımdan kurtuluyor, sonra denizin üstünde adeta asılı kalıyor ve nihayet bunun bir düş olmadığını belgeler bir kesinlikle aşağı düşüyordu.

Chevrolet suya değil betona çarpmıştı sanki! Fena halde sarsılmış ama batmamıştı. Başını geriye çevirince annesi ile babasının bembeyaz yüzlerinde ölümün rengini görmüştü. Direksiyona sıkı sıkı sarılmış, çaresizce aracın ağır ağır sulara gömülüşünü izlemeye başlamıştı. Silecekler hala çalışıyordu. Pek çok şeyi değil ama o telaşlı devinimi çok iyi hatırlıyordu.

Aniden dehşete kapılarak kapıyı açmaya yeltenmiş, ama yerinden oynatamamıştı. Yan cama bir balık yanaşmıştı o sırada. O balık daha sonra aynı şekilde yıllarca rüyalarına da yanaşacak, kan ter içinde yataktan fırlayıncaya dek tam karşısında duracaktı.

Arabanın içi su alıyordu. Babasının eli omzunu kavrayınca tekrar başını çevirmişti. Aslan Bey başparmağı ile işaret parmağını birleştirip, havada çevirerek camı açmasını işaret etmişti. Neden böyle bir şey yapmasını istediğini düşünecek durumda değildi. Hemen kolu çevirmeye girişmişti. Cam aralanır aralanmaz, içeri su hücum etmişti.

Arkada annesi şahadet getiriyor, beline kadar buz gibi suyun içinde, iki elini açmış ölmeye hazırlanıyordu.

Babası tekrar omzuna dokunmuş, mosmor olmuş dudaklarıyla “şimdi aç kapıyı” diye hırıldamıştı.

İçerideki basınç dışarıdaki basınçla eşitlenince gerçekten de bu defa kapı açılmıştı. Bilinçsizce kendini Boğaz’ın sularında, az önce balığın kendisine baktığı noktada bulmuştu. Arabanın dışında donakalmış, arka camın gerisinden annesi ile babasının bulanık gövdelerini görmüştü.

Babası başıyla annesini işaret edince, arabanın diğer tarafına yüzmüştü. Kapıyı açarak annesini kolundan tutup dışarı çekmiş, sonra da babasıyla göz göze gelmişti. Bu onunla son göz göze gelişiydi.

Elini ona doğru uzatmıştı. Ama babasının gözleri kapanmıştı. Burnundan ufak hava kabarcıkları çıkıyordu. Kıpırdamıyordu ve yerinden oynatılamayacak kadar ağırlaşmıştı.

Babasını diğer kapıdan çıkarabileceğini düşünmüş ve arabanın üstünden o tarafa doğru bir hamle yapmıştı… Ama hemen arkasında, yüzme bilmeyen annesi panik halinde çırpınarak dibe batıyordu. Biraz daha oyalanırsa ikisini de kurtaramayacağını anlamıştı.

Annesine sarılmış, arabanın kaportasından güç alarak kendini yukarı doğru itmişti.

Hatırladığı sonraki sahnede annesi ile suyun üstünde nefes almaya çalışıyorlardı. Her ikisinden de derin, kesik, soluksuz sesler yükseliyordu.

Annesinin bir şamandıraya tutunmasını sağladıktan hemen sonra soluk alışverişi normale dönmemesine rağmen gerisin geri dalmaya çalışmış ama nereden geldiğini bilmediği bir adam tarafından engellenmişti. Çırpınarak, yumruklar savurarak adamdan kurtulmaya çalışmıştı.

Son hatırladığı bir balık adamın az ileride cup diye kendini Boğaz sularına bırakışıydı.

Sonrası tamamen karanlıktı.

***

Babasının cenazesinden sonra bir kez bile evden dışarı çıkmadı. Annesi çok severek girdiği Güzel Sanatlar Akademisi’ne devam etmesi için aylarca dil döktü ama o değil okula, köşedeki bakkala gitmek için bile sokak kapısından dışarı adımını atmadı.

Ziyarete gelen komşuların, arkadaş ve akrabaların karşısına çıkmadı. Kendini buna layık görmedi. Sabah akşam yatağında yatıp boş tavana baktı. Babasının radyosunu bir kez bile açtırmadı. Annesinin her defasında ayağına getirdiği yemeklerden birkaç lokmacık yutması bazen saatler aldı. İnceldi, kurudu, bir deri bir kemik kaldı. Kolunu kaldıracak dermanı bulamaz oldu.

***

Sonra öfke nöbetleri başladı. Kurşun döktüren, okuyup üfleyen, yatır yatır gezen, en sevdiği yemekleri pişiren, biricik oğlunu hayata döndürmek için aklına gelen her yolu deneyen annesini incir çekirdeğini doldurmayacak sebeplerden ötürü bağıra çağıra azarladı. Pencerelerinin önünde top oynayan çocuklara, üst katta eşyalarının yerini değiştiren, misafir ağırlayan komşularına, çöp almak için zili çalan kapıcıya ağıza alınmayacak küfürler savurdu. Duvarları yumrukladı.

Mutlu, sağlıklı, şanslı, başına felaket gelmemiş, sevdiklerini kaybetmemiş herkesten nefret etti. Kinlendi.

***

Bir ilkbahar sabahı derin ve çok uzun bir uykudan uyanmış gibi, kendini kaza gününden sonra ilk kez zinde hissederek yataktan fırladı. Annesine karnının çok aç olduğunu söyledi. Kadıncağız sevinçli bir telaş içinde kahvaltı hazırlarken o enerjik adımlarla evin odalarında volta atıyor, sessiz geçirdiği ayların acısını çıkarırcasına hiç durmadan konuşuyordu: Artık yemeklerini düzenli yiyecek, her gün şınav ve mekik çekecek, hep aynı saatte yatıp kalkacak, sağlığına dikkat edecekti.

Sofraya otururken annesine: “Ölümü yenemeyeceğimi kabullendim. Ama ona öyle kolayca teslim olmamaya karar verdim.” dedi. Yumurtalı ekmekli, sucuklu, bal kaymaklı mükellef kahvaltıyı ilk gençliğindeki gibi iştahla silip süpürdü. Annesi sevinç göz yaşlarını gizlemeye çalıştı. Çay doldurmak için ocağın başına her gidişte ellerini havaya açıp, Allah’ına şükretti.

Aynı günün öğleden sonrası, borcunu ödemek üzere yatır ziyaretine çıkmaya hazırlanan annesine, dışarıdan siparişleri olduğunu söyledi.

Yıllardır el sürmediği proje çantasını yemek masasının üzerinde özenle açtı. Çekicini, spatulasını, balıkçı bıçağını, oyma aletini ve zımparasını ameliyat öncesi hazırlıklarını yapan bir cerrah gibi yan yana dizdi. Bu durumda annesinin Beyoğlu’ndaki Panter Kırtasiye’den kil, ıskarpela, modelaj kalemi, oyma aleti ve tarak alması kafiydi. Biraz da alçı ve onun tutuculuğunu artırmak için kendire ihtiyacı olacaktı. Bütün siparişi bir dosya kağıdının üst kısmına yazdı. Kağıdı yırtıp, annesine verdi.

Emaneti katlayıp çantasına yerleştirmeye çalıştıran kadıncağıza: “Biraz da kitap okumaya başlasam iyi olacak.” dedi. Sartre, Camus ve Kafka’nın kitaplarını listenin sonuna ekledi.

Yaşlı kadın oğlundaki bu mucizevi değişimi ürkütmekten korkarak, usulca ayakkabılarını giydi. Onu yıllardır görüşmüyorlarmış gibi hasretle kucakladı. Sipariş listesini son kez kontrol etti ve kapıyı dışarıdan yavaşça kapatıp, uzaklaştı.

***

Genç adam o günden sonra da evden dışarı adımını atmadı. Ağzına balık sürmemeye devam etti. Yağmurlu, puslu havalarda asla perdeyi açmadı, açtırmadı. Bir daha hayatı boyunca hiç suyun altına girmedi; temizliğini sabunlu havluyla silinerek yapmayı sürdürdü.

Bunların dışında kalan davranışları ise bütünüyle değişti. Sabahları annesi ile şakalaşarak kahvaltısını yaptıktan sonra odasına kapanıyor, on beşer dakikalık öğle ve akşam yemeği molaları dışında, gece yarısına kadar aralıksız çalışıyordu. Annesi yemeğini getirmek üzere kapısını tıklattığında, üstünde çalıştığı heykeli örtüyor, ona asla göstermiyordu.

Kadıncağız bazen kapıya kulağını dayayarak içeride ne olup bittiğini anlamaya çalışıyor, sessiz başlayan çalışmanın ilerleyen günlerde çekiç, spatula ve zımpara sesleri eşliğinde devam etmesini, leğenlerinin kil ve alçıya bulanarak kullanılmaz hale gelmesini, oğlunun gün boyunca kendisiyle iki çift laf etmemesini başlarda merak ve memnuniyetle, son zamanlarda biraz da süphe ve endişeyle takip ediyordu.

Bir sabah onu uyandırmak için odasına girdiğinde, yatağını boş ve yapılmış buldu. Başını heykelin bulunduğu yöne çevirince onun da yerinde olmadığını gördü. Oğlunun adını seslenerek önce salona, oradan da mutfağa doğru telaşlı adımlarla yürüdü.

Mutfağa girer girmez donakaldı: Masanın bir ucunda oğlu, diğer ucunda kocası oturuyordu!

Kadıncağızın kalbi duracak gibi oldu. Genç adam fırlayıp annesinin koluna girdi. Usulca onu sandalyesine oturttu. Bir bardak su verip sakinleştirdi.

Babasının her zaman oturduğu yeri işgal eden, elbette ki kendisi değil, onun heykeliydi. Aylardır işte bunun üzerinde çalışıyordu. Bu heykelle Aslan Bey’i ölümsüzleştirmişti. Zaten biricik babası onlar için hiçbir zaman yok olmamıştı. Bir an olsun kalplerinden, zihinlerinden eksilmemişti. İşte şimdi bu heykel sayesinde varlığı yeniden bir cisme de kavuşmuştu. Artık hep gözlerinin önünde, diledikleri zaman tam karşılarında olacaktı. Onunla konuşmak istediklerinde bunu iri gözlerine bakarak yapabilecek, onu çok özlediklerinde koşup boynuna sarılabileceklerdi.

Ölümün yaşamlarından koparıp aldıkları yeterdi. Şimdi meydan okuma sırası onlara gelmişti.

***

Annesi, mutfağını kocasının heykeliyle paylaşmayı uzun süre yadırgadı. Gözleri de pek iyi görmediğinden onu aslından ayıramıyor, boş bulunup karşısında görüverdiği her sefer kalp çarpıntısı tutuyordu. Zaman zaman heykele bakıp ağlama krizlerine giriyor, komşularıyla azıcık keyifli zaman geçirse, mutfağa döndüğünde suçluluk duyuyordu.

Oğlu yemek saatleri dışındaki zamanının neredeyse tamamını odasında kitap okuyarak geçirdiğinden, o sık sık kocasının sureti ile baş başa kalıyordu. Zamanla heykelle konuşmayı, dertleşmeyi öğrendi.

Kırk yıllık hayat arkadaşının zihninin nasıl işlediğini, hangi konuya nasıl tepki vereceğini, ne zaman parlayıp, ne vakit yelkenleri suya indireceğini, karmaşık durumlarda nasıl derin bir nefes aldıktan sonra konuyu tekrar tekrar anlattırıp düğümü çözeceğini, ahlak söz konusu olduğunda nasıl herşeyi bir kenara bırakıp elini masaya vuracağını çok iyi biliyordu. Bu sayede kendisi gibi sorduğu soruları, onun gibi yanıtlayabiliyordu.

Zihninde varlığını sürdüren kocası ile heykelin alçıdan gövdesi arasındaki bağı güçlendirdikçe, onu daha yoğun hissetmeye başladı. Zamanla rahmetli ile, sağ olduğu zamanlardan daha fazla zaman geçirir, daha çok şey paylaşır hale geldi.

Ve ıslak, puslu bir akşamüstü, mutfak masasında Aslan Bey’in heykeli ile karşılıklı oturmuş, dertleşirken kalbi duruverdi.

Hava kararalı çok olmasına karşın odasının kapısını tıklatıp kendisini yemeğe çağırmayan anneciğini merak ederek mutfağın ışığını yakan genç adam, onu da tıpkı babası gibi, önünde kahve fincanı ile heykelleşmiş buldu.

O gece makasla şeritler halinde kestiği alçı sargı bezini suya batırıp, şefkatle kaşlarını vazelinlediği annesinin yüzüne üç kat uygulayarak, yüz kalıbını çıkardı.

Mezarlık dönüşü, çuvalla kil ve alçı satın aldı. Bir kez daha evine kapandı.

Haftalarca gözünü kırpmadan çalışarak, annesinin heykelini tamamladı. Onu, son gördüğü haliyle babasının karşısındaki sandalyeye oturttu. Kendisi de üçüncü sandalyeye ilişti. Cenazeden sonra ilk kez o gün, tabaktan yemek yedi.

O günden sonra da o masaya oturup, annesiyle babasına “afiyet olsun” demeden, boğazından tek lokma geçmedi.

***

Odasına kapanıp gece gündüz okumaya devam etti. Okudukça, düşündükçe başka hayatları ve var oluş olasılıklarını keşfediyordu.

Herşeyi mahveden o kazayı zihninde tekrar tekrar canlandırarak; hangi hataları yapmasaydı o trajedinin gerçekleşmeyebileceğini sorgulayarak; vicdan azabının içinde büyüttüğü kara delikte usul usul boğularak, kalan günlerini işkenceye çevirebilirdi.

Anneciğini yapayalnız bir hayata terk ederek belki de üzüntüden ölmesine neden olduğu için kendini ağırlaştırılmış suçluluk duygusuna mahkum edebilirdi.

Dünyada daha beter felaketlerin üstesinden gelebilmiş tonlarca insan varken, o koskoca bir hayatı meslek sahibi olmadan, aşk yaşamadan, hiçbir şey başaramadan, sevdiklerinin başına beladan başka şey getirmeyerek geçirmişti. Bir kerecik olsun cesaretini toplayarak, yokluğu da varlığı gibi hiç kimseyi ilgilendirmeyecek anlamsız yaşamına son verebilirdi.

Ya da tüm beceriksizlikleri, zaafiyetleri ve iradesizliği ile yüzleşerek, değiştiremeyeceklerini dürüstçe kabul ederek, değiştirebileceklerinin sorumluluğunu üstlenerek, yeniden var olmayı deneyebilirdi.

Bir hiç olmayı, onu özgürlüğe çıkaracak dip olarak kullanabilirdi. Daha fazla bedel ödemeye, geçmişin girdabında sürüklenip durmaya set çekebilir; onu sürekli aşağı çeken yüklerini derinlerde bırakabilir; son nefeste özgürlüğü seçerek tabanlarını tüm gücüyle kuma vurup kendini yeniden var etmeyi deneyebilirdi. Yukarıda onu tanıyan kimse kalmadığından, yalnızca kendini ikna etmesi, yepyeni, dilediği gibi biri olmasına yetebilirdi.

Kitap okumak ruhunun sesine kulak vermesini sağlıyordu. Daha çok okuyacaktı.

Heykel yapmak, bildiklerini, hissettiklerini, hayal ettiklerini sonsuza dek elle tutulur hale getirmek; var olduğunu belgelemek anlamına geliyordu. Ona kendini en hafif hissettiren eylem buydu. Öyleyse daha çok heykel yapacaktı.

Doyamadığı babası ve ne kadar çok sevdiğini bir türlü gösteremediği annesi onun için her zaman en değerli varlıklar olmuştu. Bedenleri toprağa gömülmüş olsa da onun zihninde ve kalbinde her an nefes almaya devam ediyorlardı. Demek ki, o var olduğu sürece onlar da var olacaktı.

Geri kalan ömrünü; babası ile annesini daha iyi tanıyarak, onlara ilişkin hislerini daha güçlü ifade ederek ve onların bu dünyadaki varlıklarının silikleşmesine izin vermeyerek geçirecekti.

***

Yeni hayatının kararlarını aldığı o günün üstünden tam on yıl geçmişti.

Artık perdesiz penceresinin önünden geçerken durup evin içini dikizleyen birileriyle karşılaşmaktan rahatsızlık duymuyordu. Hatta hafta sonları, hele hava güzelse camın dışında uzun kuyruklar oluşturmuş sanatseverler görmek hoşuna bile gidiyordu.

Bir kısmı mezun olamadığı okulun öğrencilerinden oluşan bu kalabalığın içinden pek çok kişi, telefonunlarını pencereye yanaştırıp, cam kenarındaki Aslan Bey’in “Rüştiye Talebesi” adlı heykelinin fotoğrafını çekiyordu.

Salondaki diğer Aslan Bey heykelleri; “İdadi Talebesi”, “Meyhanede”, “Nikah Masasında”, “Askerde” ve “Şoför” isimli eserlerdi. Heykeltıraş, Aslan Bey’in farklı yaşlarını ve ruh hallerini yansıtan bu heykelleri, aile albümündeki fotoğraflara bakarak yapmıştı.

Sokaktaki birinin; havanın kaza sabahındaki gibi yağışlı ve puslu olduğu günlerde, loş salonda yan yana dizilmiş bu heykellerin ayrıntılarını seçebilmesi mümkün değildi. Güneşli günlerde ise bazı meraklı ziyaretçiler ellerini cama yaslayıp gözlerini ışıktan koruyarak, Aslan Bey’in diğer heykellerini de hayranlıkla izleyebiliyorlardı.

Heykeltıraşın dışarıdaki tüm işlerini halleden, yüklü alışveriş yaptığı günler poşetleri bırakmak üzere dairenin holüne kadar giren emektar kapıcının gazetecilere söylediğine bakılırsa, içeride heykeltıraşın babası ile annesine ait en az otuz, kırk tane gerçek boyutlu heykel bulunuyordu.

***

Heykeltıraş, hayatının en güzel günlerini yaşıyordu. Kimi gün babasının rüştiyeli heykeli ile arkadaş olup, onunla şakalaşıyor, topaç, misket ya da harpçilik oynuyor; kimi gün “Asker” ya da “Şoför” halinden öğütler dinliyordu. Bazen de kendisini Aslan Bey’in babası ilan ediyor, rolleri değiştiriyordu.

Anneciğinin doğum sonrası heykeline sarılıp, şefkat bekleyen bir bebeğe dönüşebiliyor; “Gelin” halinin karşısına geçip, dakikalarca çiftetelli oynayabiliyor; en çok da ondan aldığı tariflerle yaptığı yemek ocakta pişerken, mutfak masasında karşısına oturup, kahve falına baktırmayı seviyordu.

Her gün kendisine, sevdiklerine ve onlarla ilişkisine dair yeni olasılıklar keşfederek hayatını zenginleştiriyordu. Var oluşunu elleriyle yontuyor, yeniden şekillendiriyor, törpülüyor, ince ince işliyordu.

Gerçekle hayalin, ölüyle dirinin, cinnetle şakanın, özgürlükle tutsaklığın iç içe geçtiği bir sahnede oyununu sergilemeye devam ediyor, bazen perdenin arkasına gizlenip, camın gerisinden eserlerini dikizleyen seyircileri gözetleyerek, hayata ince ince gülümsüyordu.